Wysłuchać ławnika

Zmiany w trybie odwoływania ławników, mające zapewnić ich większą bezstronność i niezawisłość, planuje resort sprawiedliwości. Wiceminister sprawiedliwości Andrzej Kryże przesłał w środę projekt zmian Rzecznikowi Praw Obywatelskich Januszowi Kochanowskiemu w odpowiedzi na zastrzeżenia, jakie RPO zgłosił do dotychczasowych przepisów.

W końcu sierpnia Kochanowski, nawiązując do obowiązującego Prawa o ustroju sądów powszechnych, napisał do Ministra Sprawiedliwości, iż „nie istnieje ustawowa stabilizacja pozycji ławnika, zapobiegająca odsunięciu go, w sposób pośredni, od prowadzenia konkretnej sprawy”. Według RPO „procedura odwołania ławnika w żadnym stopniu nie ma elementów gwarancyjnych”.

Zgodnie z przepisami, rada gminy, która wybrała ławnika może go odwołać w razie niewykonywania obowiązków i zachowania godzącego w powagę sądu na wniosek prezesa sądu. Według RPO rozwiązanie takie „nie precyzuje trybu rozpoznania tego wniosku, ani jego opiniowania przez inny organ”.

Odnosząc się do zastrzeżeń rzecznika, Kryże w swej odpowiedzi przekazanej PAP napisał, iż „należy się zgodzić, że obowiązująca obecnie regulacja w przedmiocie trybu odwołania ławnika jest niewystarczająca i może prowadzić do wątpliwości co do rzeczywistego zagwarantowania bezstronności i niezawisłości orzekających ławników”.

Według nowelizacji planowanej przez ministerstwo, przed podjęciem decyzji o odwołaniu rada gminy musiałaby wysłuchać ławnika, którego dotyczy wniosek, a także zasięgnąć opinii rady ławniczej i kolegium właściwego sądu okręgowego, co umożliwi wyrażenie zdania przez innych ławników i sędziów.