Rachunek sumienia

Sekretarz dokonujący zmian w budżecie, bezprawne udzielanie dotacji oraz wydatki większe niż zaplanowane w uchwale budżetowej to tylko niektóre z zarzutów stawianych samorządowcom. Za Biuletynami Orzecznictwa podajemy przykłady naruszeń dyscypliny finansów publicznych w jednostkach samorządu terytorialnego.

Zgodnie z przepisami za prawidłową gospodarkę finansową gminy odpowiada przede wszystkim wójt. W jednej ze spraw niewiele jednak brakowało, by ukarany został sekretarz. W trakcie, gdy szef gminy był na urlopie sekretarz wydał cztery zarządzenia w sprawie zmian w budżecie. Jak się później tłumaczył, upoważnienie do tego typu decyzji wywiódł z generalnego powierzenia mu spraw samorządu przez odpoczywającego wójta.

Regionalna Komisja Orzekająca odrzuciła wniosek rzecznika dyscypliny finansów publicznych o ukaranie sekretarza upomnieniem i pokryciem kosztów sądowych ze względu na fakt, że to stanowisko nie podlega ustawie o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych.

Zdecydowanie mniej szczęścia miał wójt, który podpisał umowę na remont drogi opiewającą na kwotę wyższą niż środki zaplanowane na ten cel w budżecie. Wartość robót wyceniono na 170 tys zł, podczas gdy gmina miała do dyspozycji 82 tys. Rzecznika dyscypliny finansów publicznych nie przekonały tłumaczenia szefa gminy, iż ustalił z wykonawcą, że w razie problemów finansowych gminy pozostała kwota zostanie wypłacona w kolejnym roku budżetowym. Wójt otrzymał karę nagany.

W ten sam sposób został ukarany również szef gminy, który nie zdążył przeprowadzić w stosownym terminie inwentaryzacji środków trwałych. Zrzucanie winy na skarbnika komisja orzekająca uznała za nieuzasadnione. Do listu zarzutów dołączono również bezprawne udzielanie przez gminę dotacji – zakładowi budżetowemu bez stosownej uchwały rady, oraz klubom sportowym bez spełnienia przez nie wymogów formalnych dla wniosków o dofinansowanie.

Kary uniknął natomiast burmistrz, który akceptował finansowanie ze środków gminnego funduszu ochrony środowiska bieżącej działalności urzędu. Środki z rachunku GFOŚiGW były pożyczane na potrzeby budżetu kilkakrotnie w ciągu kolejnych lat i w międzyczasie zwracane do GFOŚiGW i znowu pożyczane na bieżące płatności budżetowe ze względu na trudną w tym czasie sytuację finansową budżetu. Zgodnie z przepisami takie „pożyczki” są niedopuszczalne, jednak Główna Komisja Orzekająca uznała, że w tej sprawie nieprawidłowości mają znikomą szkodliwość.

Na karę 5 tys zł został skazany wójt jednej z gmin, który w przetargu na budowę gimnazjum z halą sportową wybrał ofertę przekraczającą zaplanowane wcześniej środki, zaciągnął zobowiązania przekraczające upoważnienia i naruszył pzp przy zamówieniu na roboty dodatkowe. Z umowy wynikało m.in., że wójt w ciągu trzech lat wypłaci oferentowi ponad 12 mln z tytułu wykonanych prac podczas gdy, rada zaplanowała wydanie do tego czasu jedynie czwartej części tej kwoty.

Więcej o orzecznictwie w sprawie naruszenia finansów publicznych w specjalnych Biuletynach Orzecznictwa z 2006 r, znajdujących się w załączniku.