Prawo radnego

Radni gmin mogą odwoływać się od zarządzeń zastępczych wojewody, stwierdzających wygaśnięcie ich mandatów - orzekł we wtorek Trybunał Konstytucyjny. Dotychczas takie zarządzenia mogła zaskarżać tylko rada.

Wojewodowie wydają zarządzenia zastępcze, gdy wcześniej na ich wezwanie rada nie stwierdzi wygaśnięcia mandatu radnego, który naruszył przepisy.

TK orzekł, że artykuł ustawy o samorządzie gminnym mówiący, że od rozstrzygnięcia organu nadrzędnego nad gminą może się odwoływać tylko gmina lub związek międzygminny, jest sprzeczny z ustawą zasadniczą. Trybunał zastrzegł jednak, że dotyczy to zakresu jaki uniemożliwia radnemu zaskarżenie zarządzenia zastępczego wojewody stwierdzającego wygaśnięcie jego mandatu.

Według TK, przepis ten narusza artykuły konstytucji mówiące o równości wszystkich wobec prawa i gwarantujące prawo do rozpatrzenia sprawy przez sąd.

„Wszystkie podmioty prawa (...) powinny być traktowane równo. (...) Jednym z podstawowych praw jednostki, jedną z fundamentalnych gwarancji praworządności, jest prawo do sądu” - podkreślał w uzasadnieniu do wyroku sędzia Zbigniew Cieślak.

TK stwierdził, że ustawodawca powinien pilnie dostosować przepisy ustawy do werdyktu. Podkreślił też, że analogiczne do kwestionowanego rozwiązania znajdują się w ustawach o samorządzie powiatowym i o samorządzie wojewódzkim.

„Przepisy te budzą analogiczne zastrzeżenia” - powiedział Cieślak. Trybunał jednak nie mógł ich zakwestionować, ponieważ rozpatrywał pytanie prawne odnoszące się tylko do ustawy o samorządzie gminnym.

Jak powiedział PAP przewodniczący Sejmowej Komisji Ustawodawczej Wojciech Szarama (PiS), Sejm uzupełni przepisy artykułem mówiącym wprost o tym, że radny może się odwołać od zarządzenia zastępczego wojewody.

O rozstrzygnięcie sprawy do TK zwrócił się Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie.

Sprawa ma związek z chrzanowskim radnym Andrzejem M., który wbrew przepisom prowadził działalność gospodarczą w lokalu stanowiącym własność gminy. Wojewoda wydał w lipcu 2003 r. zarządzenie zastępcze stwierdzające wygaszenie jego mandatu.

We wniosku do sądu administracyjnego Andrzej M. nie kwestionował faktów, jakie wojewoda uznał za okoliczności uzasadniające wydanie zarządzenia zastępczego, a wskazywał na naruszenie jego wolności działalności gospodarczej. Sąd nie mógł rozpatrzyć jego sprawy ponieważ nie był on uprawniony do zaskarżana zarządzenia zastępczego wojewody.