Krakowscy radni zabiegają o utworzenie Muzeum Sprawiedliwych wśród Narodów Świata

Krakowscy radni, którzy uważają, że w budynkach dawnej Fabryki Oskara Schindlera w Krakowie należy stworzyć muzeum upamiętniające Polaków ratujących w czasie wojny Żydów, chcą powołać Społeczny Komitet na rzecz Budowy Muzeum Sprawiedliwych wśród Narodów Świata.

Na wtorkowej konferencji prasowej radni PiS poinformowali, że przyjętą w kwietniu przez Radę Miasta Krakowa rezolucję w sprawie muzeum przedstawili Instytutowi Yad Vashem w Jerozolimie i otrzymali od jego prezesa pismo, w którym obiecał on wsparcie i konsultacje przy tworzeniu placówki.

W rezolucji tej Rada Miasta Krakowa poprosiła Instytut Yad Vashem o zgodę na użycie nazwy „Sprawiedliwy wśród Narodów Świata” dla muzeum poświęconego polskim „sprawiedliwym”. W rezolucji nie podano szczegółów projektu ani miejsca, w którym muzeum miałoby powstać.

Lokalizacja muzeum od kilku miesięcy jest przedmiotem dyskusji. Radni PiS uważają, że palcówka powinna znajdować się właśnie na terenie dawnej fabryki Oskara Schindlera przy ul. Lipowej na krakowskim Zabłociu i nie powinna sąsiadować z Muzeum Sztuki Współczesnej, które powinno być zlokalizowane w budynku Dworca Głównego.

Władze Krakowa w halach poprzemysłowych po dawnej Fabryce Schindlera zamierzają z kolei otworzyć Muzeum Sztuki Współczesnej. Na początku czerwca rozstrzygnięto konkurs na jego projekt architektoniczny. W jednym z budynków miałoby powstać także Muzeum Miejsca czyli ekspozycja ukazująca historię Fabryki Schindlera, ale konkurs architektoniczny nie dotyczył tego projektu.

Radny Mirosław Gilarski z PiS poinformował we wtorek, że powołano tymczasową radę programową ds. realizacji zapisów rezolucji, w składzie której jest kilku radnych z PiS i radna z PO. Radzie tej miał przewodniczyć prof. Aleksander Skotnicki, pomysłodawca Muzeum Sprawiedliwych wśród Narodów Świata. Do prac w radzie programowej mają być także zaproszeni przedstawiciele środowisk żydowskich, świata kultury i władz miasta.

„Docelowo chcemy powołać Społeczny Komitet na rzecz Budowy Muzeum Sprawiedliwych wśród Narodów Świata, ale żeby zainicjować pracę, zaczyna działać tymczasowa rada programowa” - wyjaśnił radny PiS Piotr Wiszniewski.

Prof. Skotnicki podkreślał na wtorkowej konferencji prasowej, że utworzenie Muzeum to sprawa ponadnarodowa i ponadpartyjna; apelował do radnych, by w tej sprawie nie dochodziło do konfliktu czy walki z władzami miasta. „Jeśli nie uda się utworzyć muzeum na całym terenie dawnej Fabryki Schindlera, warto to zrobić w mniejszym obiekcie” - mówił.

Jego zdaniem, dawna fabryka Schindlera to najlepsza lokalizacja, bo jest to znane na świecie miejsce, gdzie uratowano co najmniej 1200 Żydów i około 600 polskich robotników, a Kraków leży na trasie tysięcy osób zmierzających do Muzeum Auschwitz-Birkenau.

W założonej na początku 1940 r. przez Schindlera Fabryce Naczyń Emaliowanych i Wyrobów Blaszanych zatrudnieni byli Żydzi. Swoich pracowników Schindler uratował w czasie likwidacji krakowskiego getta i wydobył z obozu w Płaszowie, a później także z obozu zagłady Auschwitz-Birkenau. Jesienią 1944 r. fabrykę ewakuowano do Bruennlitz na Morawach, gdzie robotnicy doczekali wyzwolenia. Dzięki temu ocalało ponad 1000 osób.

Za ratowanie Żydów Oskar Schindler został po wojnie nagrodzony tytułem Sprawiedliwego wśród Narodów Świata. Postać Oskara Schindlera utrwalił w książce pt. „Arka Schindlera” australijski pisarz Thomas Kenneally, a Steven Spielberg w 1993 r. nakręcił na jej podstawie film pt. „Lista Schindlera”, dzięki któremu historię ocalenia przez tytułowego bohatera krakowskich Żydów poznały miliony widzów na całym świecie.