Jakie procedury wyłaniania firm holowniczych muszą stosować starostowie

Czy przy wyznaczaniu firm usuwających pojazdy i prowadzących parkingi strzeżone dla takich pojazdów mają zastosowanie przepisy dotyczące zamówień publicznych? Jakie są uprawnienia starosty, a jakie rady powiatu? Czy starosta zawsze powinien wyznaczyć więcej niż jedną firmę holowniczą?

Zgodnie art. 130a ust. 5e prawa o ruchu drogowym wyznaczenie jednostki usuwającej pojazd oraz prowadzącej parking strzeżony, na którym umieszcza się usunięty pojazd, następuje poprzez wybór najkorzystniejszej oferty, z uwzględnieniem warunków określonych w art. 130a ust. 5b i 5d prawa o ruchu drogowym. Powyższe przepisy wyznaczają zatem zasady wyboru podmiotów mających wykonywać zadania w zakresie usuwania pojazdów i prowadzenia parkingu strzeżonego. Są to zasady określone w sposób odrębny od zasad przyznawania zamówienia publicznego, określonych w ustawie z 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (Dz.U. z 2007 r. nr 223, poz. 1655). Niestosowanie przepisów prawa zamówień publicznych wynika z istoty przedmiotu jej regulacji. Zgodnie bowiem z art. 1 ustawy określa ona zasady i tryb udzielania zamówień publicznych, środki ochrony prawnej, kontrolę udzielania zamówień publicznych oraz organy właściwe w sprawach uregulowanych w ustawie. Stosownie do art. 2 pkt 13 wymienionej ustawy zamówieniami publicznymi są umowy odpłatne zawierane między zamawiającym a wykonawcą, których przedmiotem są usługi, dostawy lub roboty budowlane. Definicja ta kładzie nacisk na element odpłatności zawieranej umowy jako formalnoprawnej podstawy udzielenia zamówienia publicznego. Czynność prawna jest odpłatna w przypadku, gdy każda ze stron uzyskuje jakąś korzyść majątkową. Działalność jednostek wyznaczonych przez starostę polegająca na usuwaniu pojazdów i prowadzeniu parkingów strzeżonych nie jest finansowana ze środków publicznych (usługi te nie są opłacane przez powiat). Zgodnie bowiem z art. 130a ust. 1 i 2 ustawy Prawo o ruchu drogowym pojazd jest usuwany z drogi na koszt właściciela i stosownie do art. 130a ust. 5c ustawy umieszczany jest na wyznaczonym przez starostę parkingu strzeżonym do czasu uiszczenia opłaty za jego usunięcie i parkowanie. Przewidziane przepisami ustawy Prawo o ruchu drogowym procedury wydają się zapewniać rozwiązanie godzące aspekt cenowy z innymi istotnymi czynnikami wymienionymi w art. 130a ust. 5b i 5d tej ustawy. Należy rozróżnić wyznaczenie jednostki przez starostę od wydanej na podstawie art. 130a ust. 6 prawa o ruchu drogowym uchwały rady powiatu o wysokości opłat stanowiącej akt prawa miejscowego i określającej wysokość opłat pobieranych przez wyznaczone jednostki.

W przedmiotowej regulacji prawnej wydaje się nie występować sprzeczność czy też niespójność przepisów określających kompetencje rady powiatu i starosty. Starosta bowiem dokonuje wyboru najkorzystniejszej oferty, natomiast rada powiatu - jak wskazano powyżej - nadaje ustalonym opłatom moc wiążącą poprzez uwzględnienie w akcie prawa miejscowego, przy czym nie istnieją przesłanki prawne nakazujące uwzględnienie w uchwale rady powiatu ceny zaproponowanej w wybranej ofercie.

Nie ma normatywnych przesłanek nakazujących staroście wybór nie jednego, ale kilku podmiotów do usuwania pojazdów oraz do prowadzenia parkingu strzeżonego. Mimo iż w wymienionych przepisach określona jest przesłanka konieczności zachowania warunków konkurencji przy wyznaczaniu przez starostę jednostki do usuwania pojazdów i do prowadzenia parkingu strzeżonego, to jednak stosownie do art. 130a ust. 5e zdanie trzecie ustawy Prawo o ruchu drogowym starosta nie jest zobowiązany do wyznaczenia kilku jednostek, ale może wyznaczyć więcej niż jedną jednostkę. Wykładnia taka, zwłaszcza przy skonfrontowaniu z treścią art. 130a ust. 5b i 5d ustawy Prawo o ruchu drogowym, nie budzi wątpliwości co do posiadania przez starostę jedynie możliwości w wyżej wymienionym zakresie. Wydaje się, że ewentualne zobowiązanie starosty w sposób generalny do wyznaczenia przynajmniej kilku podmiotów nie byłoby celowe. Nie można wykluczyć, iż w konkretnych okolicznościach wybór tylko jednego podmiotu może być nie tylko zasadny, ale też jedynie możliwy. Sam fakt, iż wpłynęła tylko jedna oferta i jedna oferta została wybrana, nie przekreśla prawidłowości przeprowadzonych procedur (na podstawie odpowiedzi na interpelację nr 124).

RL

Podstawa prawna:

• Art. 130a ust. 5e, 5b i 5d ustawy z 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (Dz.U. z 2005 r. nr 108, poz. 908 ze zm.).
• Art. 1 i art. 2 pkt 13 ustawy z 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (Dz.U. z 2007 r. nr 223, poz. 1655).