Samorząd bez granic

Po przystąpieniu Polski do strefy Schengen większość obiektów dawnych przejść granicznych na południowej i zachodniej granicy kraju zostanie przekazana samorządom.

Władze woj. śląskiego rozpoczęły we wtorek rozmowy z zainteresowanymi przygranicznymi gminami i powiatami o przekazaniu im nieruchomości zajmowanych do tej pory przez Straż Graniczną. Jak zaznaczył wojewoda śląski Zygmunt Łukaszczyk, większość samorządów deklaruje chęć ich przejęcia i późniejszego wydzierżawienia na działalność komercyjną.

„To często intratne nieruchomości, które mogą zasilić kasę gminy. Są jednak również inne pomysły na zagospodarowanie tych obiektów, np. utworzenie na terenie b. przejścia w Zwardoniu Mycie podstrefy Katowickiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej (KSSE), by przyciągnąć tam potencjalnych inwestorów” - wyjaśnił wojewoda.

Na wypadek konieczności zamknięcia granic kraju, Straż Graniczna pozostanie tylko w części dotychczasowych obiektów trzech największych śląskich przejść drogowych - w Cieszynie Boguszowicach, w Zwardoniu Mycie oraz w Pietraszynie - a także na przejściu kolejowym w Zebrzydowicach i na katowickim lotnisku w Pyrzowicach.

Na byłym polsko-czeskim przejściu w Cieszynie Boguszowicach, do którego od polskiej strony prowadzi ekspresowa droga krajowa nr 1, Straż Graniczna zajmie mniejszy z dwóch dotychczasowych budynków. Drugi - wraz z terenem całego przejścia - ma stać się częścią nowoczesnego Miejsca Obsługi Podróżnych (MOP) z motelem, restauracją, sklepami.

Wojewoda wskazał przykłady podobnych MOP-ów działających na dawnych granicach między krajami Unii Europejskiej. W niektórych takich obiektach pomieszczenia znajdujące się na pomostach ponad pasami ruchu zaadaptowano np. na restauracje z widokiem na biegnącą poniżej autostradę.

W jednym z dwóch dawnych miejskich przejść łączących polską i czeską część Cieszyna urządzono już sklepy. Do drugiego ma wkrótce wprowadzić się Śląski Zamek Sztuki i Przedsiębiorczości - działająca na terenie pobliskiego zamku w Cieszynie komunalna instytucja, promująca wykorzystywanie potencjału projektantów i artystów dla rozwoju lokalnego biznesu.

Na terenie otwartego w styczniu 2006 r. terminalu towarowego w Zwardoniu na granicy polsko-słowackiej, do którego prowadzi modernizowana w ostatnich latach do standardu drogi ekspresowej DK-69, rozważane jest utworzenie podstrefy KSSE. Miałoby to ułatwić choć częściowe wykorzystanie wartej ok. 78 mln zł inwestycji.

Na terenie większości pozostałych mniejszych przejść samorządy planują ulokować działalność komercyjną. Jednym z wyjątków jest samorząd Istebnej, który w budynku przejścia w Jaworzynce chce utworzyć Dom Trzech Kultur - zajmujący się działalnością kulturalną mieszkających w pobliżu styku granic Polaków, Czechów i Słowaków.