Gminy nie najlepiej wywiązują się z obowiązku przekazywania danych do Systemu Informacji Oświatowej (SIO). Najwyższa Izba Kontroli zaleca, aby MEN zwiększyło kontrolę w tym zakresie.
Najwyższa Izba Kontroli negatywnie oceniła realizację przez Ministra Edukacji Narodowej zadań dotyczących realizacji obowiązku nauki przez młodzież w wieku 16–18 lat. Nieprawidłowości dotyczą, m.in. braku kompletnej i zgodnej ze stanem faktycznym bazy danych.
Chodzi o dane wprowadzane do Systemu Informacji Oświatowej (SIO) w latach szkolnych 2005/2006 i 2006/2007. SIO obejmuje bazy danych oświatowych, w skład których wchodzą m.in. zbiory danych o spełnianiu obowiązku nauki. Do ich prowadzenia i aktualizacji są zobowiązane gminy.
Zdaniem kontrolerów, dane z SIO znacząco odbiegają od tych z prowadzonej w gminach ewidencji ludności. Liczba osób spełniających obowiązek nauki w szkołach wykazana w SIO, była także niezgodna z liczbą uczniów wykazaną przez szkoły.
Przykładowo, w roku szkolnym 2006/2007 liczba uczniów według danych pochodzących z gmin była większa od podanych przez szkoły o ponad 54 tys. osób. Rozbieżności dotyczyły także różnic w liczbie osób wykazanych w SIO i GUS.
Kontrolerzy wytknęli MEN, że pomimo posiadanych informacji nie powiadomiło gmin o występujących nieprawidłowościach. „Do przyczyn powstania nieprawidłowości zaliczyć należy nieskuteczne egzekwowanie przez ministerstwo poprawnych danych od gmin” - czytamy w raporcie pokontrolnym.
Najwyższa Izba Kontroli zaleca, aby resort edukacji podjął działania wobec gmin w celu rzetelnego wywiązywania się z tego obowiązku. Wnosi również o przygotowanie projektu ustawy o systemie oświaty związanego z kontrolą spełniania obowiązku nauki przez młodzież w wieku 16–18 lat. Projekt zobowiązywałby m.in. dyrektorów szkół ponadgimnazjalnych do powiadomienia gmin o spełnianiu tego obowiązku przez zamieszkałych na ich terenie absolwentów gimnazjów, którzy nie ukończyli 18 lat.
Celem kontroli przeprowadzonej w okresie od maja do października 2007 r. była nie tylko ocena realizacji przez MEN zadań wynikających z ustawy o systemie oświaty w zakresie spełniania obowiązku nauki przez młodzież w wieku 16–18 lat. NIK oceniała także prawidłowości wdrażania przez urzędy - projektów w ramach działania 2.2. pn. „Wyrównywanie szans edukacyjnych poprzez programy stypendialne”, w ramach Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego 2004–2006 (ZPORR) oraz przez Ochotnicze Hufce Pracy w ramach Sektorowego Programu Operacyjnego Rozwoju Zasobów Ludzkich 2004–2006 (SPO RZL). Kontrolą objęto lata 2004–2007.